Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vang Vınbin, düzenlemiş olduğu olağan basın toplantısında, Tayvan lideri Tsai In-wen’ın CNN International televizyonu ile yapmış olduğu hususi mülakatta, ABD askerlerinin Tayvan ordusunu eğittiğini doğrulayan sözlerine dair değerlendirmede bulunmuş oldu.
ABD’yi “tek Çin” ilkesine bağlı kalmaya ve Çin’in iç işlerine müdahalede bulunmamaya çağıran Sözcü Vang, Washington yönetiminin Tayvan Boğazı çevresindeki askeri zenginliği ile Ada’daki bağımsızlık yanlısı güçlere hatalı ileti verdiğini savundu.
Vang, Tsai liderliğindeki Demokratik İlerici Partinin (DPP) Tayvan’ın Çin’in parçası bulunduğu ve internasyonal toplumun büyük bölümünün “tek Çin” ilkesini benimsediği gerçeğini değiştirmeyeceğini söyleyerek “Tayvan Boğazı’nın tekrardan birleşmesi tarihin kaçınılmaz seyri, Tayvan bağımsızlığı ise çıkmaz yoldur.” ifadesini kullandı.
Tsai, ABD askerlerini doğrulamıştı
Tayvan lideri Tsai, CNN International televizyonuna verilen hususi mülakatta, ilk defa ABD askerlerinin Tayvan ordusunu eğitmek suretiyle Ada’da bulunduğunu doğrulamıştı.
ABD ile Tayvan içinde müdafa kapasitesini geliştirmeye yönelik geniş kapsamlı iş birliği bulunduğunu söyleyen Tayvan lideri, asker adedinin düşünüldüğünden azca bulunduğunu ifade etmişti.
ABD Müdafa Bakanlığı kayıtlarına nazaran, bu sene itibarıyla Tayvan’da 32 askeri personel göreve getirilmiş bulunmaktadır.
ABD-Çin gerilimi
ABD ve Çin içinde yeni olmayan Tayvan anlaşmazlığı uzun senelerdir gerilmiş ilişkilere niçin olurken Pekin’in bu ay başlangıcında Tayvan’ın Hava Müdafa Tanımlama Bölgesi (ADIZ) duyuru etmiş olduğu bölgeye birden fazla cenk – harp uçağıyla girmesi gerilimi arttırmıştı.
ABD Başkanı Joe Biden, 21 Ekim’de CNN televizyonuna yapmış olduğu bildirimde, bir Çin hücumu halinde Tayvan’ı savunacaklarını belirtirken Çin, Biden’ın sözlerine reaksiyon göstermişti.
Diğer yandan önceki gün, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Tayvan’ın Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşlarına katılımı ve BM faaliyetlerinde rol oynaması amacıyla davette bulunmuştu.
– Çin-Tayvan anlaşmazlığı
Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın sonrasında çıkan iç muharebede Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu duyuru etmesi üstüne Çan Kay-şek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam {ettiğini} ileri sürerek bağımsızlık duyuru etmişti.
Bu girişim Çin doğrultusundan kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971’e kadar Birleşmiş Milletler (BM) {Genel} Kurulunda Çin’i temsil etmişti. 1950’ler ve 1960’larda birden fazla ülkenin diplomatik münasebet tercihini Çin Cumhuriyeti’nden Çin Halk Cumhuriyeti’ne çevirmesinin sonrasında 1971’de BM {Genel} Kurulunda oluşturulan oylamada Pekin {hükümetinin} Çin’in tek yasal temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan’ın internasyonal örgütlerdeki yeri belirsiz duruma gelmişti.
Pekin idaresi, “Tek Çin” ilkesini özümseyerek Tayvan’ın kendi topraklarının parçası bulunduğunu koruyor. Çin, boğaz ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik temaslar kurmasına, BM’de ve başka internasyonal kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.
